Hattat M.BEDEVÎ el-DİRANÎ
(1312-1387/1894-1967)
Yirminci yüzyılda Suriye’de yetişmiş olan, hat sanatının en büyük ustalarından biri olan Muhammed Bedevi el-Dirani, 1894’de Şam’da doğdu. Şam’ın taşra kesiminde bulunan Daria köyü ile olan bağlantısı sebebiyle kendisine el-Dirani lakabı verildi. Çocukluğundan itibaren Kur’an derslerine devam ederek Kur’an-ı Kerim’in bazı surelerini hıfz etti. On iki yaşından itibaren hat sanatı ile ilgilenmeye başladı. Sahib Kalem (ö. 1897)’in talebesi hattat Mustafa Sibâ‘î (ö. 1919)’den ta’lik hattını öğrenerek bu sahada ustalaştı. Daha sonra Sultan II. Abdülhamid tarafından, Emevi Camii’nin geçirdiği yangından sonra levha hatlarını yazmak göreviyle Şam’a gönderilen ve Resa olarak tanınan hattat Yusuf Agâh bin Muhammed’den divanî, sülüs, nesih ve rik’a hatlarını öğrendi. Meşhur hattat Memduh el-Şerif’den kûfî ve celî divanî dersleri aldı. Onun bürosunda on yedi sene çalıştıktan sonra Emevi Camii civarında Süleymaniye bölgesinde el-Bus sokağında kendi bürosunu açtı.
Bedevî ta’lik hattında şöhret kazandı. Sahib Kalem’inkine benzeyen üslûbuyla Bilad elŞam’daki hattatlar üzerinde etkili oldu. Meslektaşları ve halk arasında takdir topladı ve birçok hattat onun yolunu takip etti. Sülüs hattında Resa ve Memduh’dan etkilendi ancak daha sonra hat sanatında Şefik Bey ve Aziz el-Refaî’yi örnek aldı. Celî sülüs hattında kazandığı ustalık eserlerinde görülmektedir. Bunlar arasında Osman, Ravza ve Süreyya Camileri, Adalet Bakanlığı ve Meclis Binası sayılabilir.
Şam’daki okullarda hat dersi veren el-Dirani’nin öğrencileri arasında Zuheyr Manîni, Abdül Rezzâk Kusaybâti, Osman Taha, Ahmed el-Müfti ve Mahmud el-Havâri gibi günümüzün tanınmış Suriyeli hattatları bulunmaktadır. el-Dirani ayrıca Nizâr Kabbâni, Dr. Şâkir Mustafa, Dr. Nejât Kassâb Hassan, Yasser el-Mâlih gibi yazar ve şairleri de hat sanatı alanında yetiştirmiştir. Istanbul’a giderek oradaki hat eserlerini inceledi ve tanınmış hattat Hamid Aytaç (el-Amidî)’ı ziyaret etti. el-Dirani İskenderiye seyahati sırasında üstad Muhammed İbrahimle tanıştı. Daha sonra Kahire’de hattat Husni el-Baba’yı ziyaret etti ve 1965 senesinde İstanbul’a döndü.
25 Temmuz 1967 senesinde vefat eden Bedevi el-Dirani’nin mezar taşı kitabesi, yakın arkadaşı hattat Haşim el-Bağdadî tarafından yazılmıştır. Bedevi el-Dirani 1968 yılında Suriye Birinci Sınıf Liyakat Nişanı’na layık görüldü. el-Dirani geriye yüksek estetik ve sanat değeri taşıyan, birçoğu ta’lik hattıyla yazılmış çok
sayıda mükemmel hat eserleri bıraktı.
Kaynak:IRCICA
Gönderen KalemGuzeli 20 Nisan 2010
Kategori : Hat Sanatı Henüz yorum yok
