Kalem Güzeli

İstanbul’da doğan Hattat Sami Efendi, yorgancılar kethüdası Hacı Mahmud Efendi’nin oğludur. Bundan dolayı ilk yazılarında “Yoganizade” imzasını kullanmıştır. Sıbyan Mektebi’nde okurken Boşnak Osman Efendi’den aklam-ı siteyi meşk etti. Kabiliyeti ve eski üstadların eserlerini tetkiki sayesinde günden güne yazısını geliştirdi. Mümtaz Efendi (ö.1288/1871)’den Bab-ı Ali Rik’ası öğrendi. Bilhassa celi sülüs ve celi ta’likte rakipsiz bir sanatkardır. Hattat Sami Efendi. XX. yüzyılda yetişen hattatların celi sülüs, celi ta’lik, celi divani ve divani hocası olan Hattat Sami Efendi, divani yazılarını ve tuğra çekmeyi küçüklüğünde memur olarak girdiği Divan-ı Hümayun’da Nasıh Efendi’den öğrendi. Mustafa Rakım’ın öğrencilerinden Recai Efendi (ö. 1291/1874)’den celi sülüs; Kıbrısizade İsmail Hakkı Efendi (ö. 1278-1279/1862)’den nesta’lik; Ali Haydar Bey (ö. 1287/1870)’den celi Nesta’lik dersleri alarak kendini yetiştirdi.

Sami Efendi, 1327/1909’da Divan-ı Hümayun’dan emekliye ayrıldı. Ayrıca Divan-ı Hümayun ve Enderun Mektebi’nde dersler verdi. Hattat Sami Efendi, XIX. yüzyılın ikinci yarısında aklam-ı sitede klasik yolu izleyen en kuvvetli hattatlardan biridir. Hat hocalığı yaparken birçok kimse kendisinden istifade etmiştir. Ömer Vasfi (1297-1347/1880-1928), İsmail Hakkı Altunbezer (1869-1946), Necmeddin Okyay (1300-1396/1883-1976), Kamil Akdik (1278-1360/1862-1941), Nazif (ö. 1331/1913), Hasan Rıza (ö. 1338/1920), Elmalılı Hamdi Yazır (ö. 1361/1942), Neyzen Emin Yazıcı (ö. 1945) bunların en meşhurlarındandır. 1332/ 31 Mayıs 1914’te açılan Medreset’ül-Hattatin adlı hattat okulunda Sami Efendinin rolü görülür. Nitekim öğrencilerinden Hasan Rıza, Hulusi Yazgan, Kamil Akdik, İsmail Hakkı Altunbezer ve Necmeddin Okyay bu okulda dersler vermişlerdir.

Hattat Sami Efendi’nin eserleri genellikle özel koleksiyonlarda bulunmaktadır. 1912 yılında vefat eden Hattat Sami Efendi’nin kabri İstanbul Fatih Camii haziresindedir. Mezar taşını Kamil Akdik celi sülüs ile yazmış, taşın süslemesini de İsmail Hakkı Altunbezer yapmıştır. Sonradan Necmeddin Okyay, üstadın vefatına şu tarihi düşmüştür:
Ser-füru eyler cihan tarih-i Necmeddin için
Göçtü Sami kaldı Rakım mesleği üstadsız.

Hattat Sami Efendi’nin celi sülüs ve nesta’lik levhaları daha çok Cihangir, Aksaray Valide, Rami, Edirnekapı’da Mihrimah ve Üsküdar’da Altunizade camilerinde bulunmaktadır. Taşa geçirilmiş yazı ve kitabeleri de şunlardır:
Kapalıçarşı’nın iki kapısı üzerindeki tamir kitabesi, hadis ve tuğra; Bab-ı Ali’de vilayet yanında Nallı Mescid’deki hadis; Şehzade, Kantarcılar ve Ali Paşa Camilerinin kapılarındaki ayetler; Tophane’den 1956’da Maçka Parkı’na nakledilen Hamidiye Çeşmesi ve Etfal Hastanesi ile Eminönü Yeni Cami’nin arkasında İş Bankası bitişiğindeki çeşme ve Erenköyü’nde Zihni ve Galip Paşa Camilerinin kitabeleri; Yıldız Sarayı bahçesindeki çeşme yazısı.

Etiketler: Hattat - Hattatlar, sami efendi

Geri izleme | Yorumlar için RSS