Kalem Güzeli

Türk-İslam Sanatları

'hilye' ile ilgili yazılar


Hilye-i Şerife

“Süs, ziynet, cevher, güzel sıfatlar, güzel yüz” gibi anlamları olan “hilye” hat sanatımızda belirli bir muhtevası olan ve kendine özgü bir kalıpta yazılan eser türüdür. “Hilye-i Şerife”, “Hilye-i Saadet” ya da “Hilye-i Nebevî” gibi isimlerle de anılan hilye, Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)’in fizikî özelliklerinin, karakterinin, beşerî ve ahlakî özelliklerinin belirli bir tertipte yazıldığı hat eserleridir. Hilye, şemâil-i şerîfin (Peygamber (sav)’in beşeri ve fiziki özelliklerinin sahabe diliyle anlatıldığı rivayetler) hüsn-ü hatta bürünmüş şeklidir. Hilye, Peygamber (sav)’in müstesna özelliklerinin, harflerin müthiş estetiği ile gözümüze, gönlümüze yansımasıdır.

Yazının Devamı »

Hat Sanatında Hz Muhammed (s.a.v)

İslâmiyet’in gelişiyle birlikte yepyeni bir gelişme seyrine giren Arap yazısı, vahyin yazım vasıtası olarak gittikçe daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Allahu Teâlâ’nın Kalem Sûresi’nde kaleme ve onun satıra dizdiklerine and içmesi yanında, Hz. Peygamber (s.a.s.) de yazının ehemmiyetini, “Bilgiyi yazı ile kaydediniz” (Dârimî, Mukaddime, 43), “Çocuğun babası üzerindeki hakkı, ona yazı yazmayı, yüzmeyi ve ok atmayı öğretmesidir” (Suyûtî, ed-Dürrü’l-mensûr, IV, 88) gibi sözleriyle vurgulamıştır. Yaşadığı devirde gerek şekil gerekse imlâ bakımından eksikleri bulunan yazının güzelleştirilmesi hususunda da kâtiplere bazı tavsiyelerde bulunmuştur. Yanında yazı yazan Hz. Muaviye’yi: “Mürekkebi ıslah et, kalemi yont, bâ harfini doğrult (uzat), sin’i dişleri belirgin olarak yaz, mim’i köreltme, Allah lafzını güzel yaz, Rahmân’ı uzat ve Rahîm’i güzel yaz…” sözleriyle uyardığı bildirilmektedir. (Kettânî, et-Terâtibü’l-İdâriyye, çev. Ahmet Özel, I, 211) . O’nun Bedir savaşında esir alınan ve yazı bilen müşriklerin, ensar çocuklarından onar kişiye okuma yazma öğretmelerini, esirlikten kurtuluş fidyesi olarak kabul etmesi ise bu konuya verdiği önemin en açık göstergesidir.

Yazının Devamı »

Hattat Halim Özyazıcı’nın Bilinen Tek Hilyesi

Hat Sanatının Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İntikal Eden Emsâlsiz Sanatkârı

Üstün kabiliyeti sayesinde, her çeşit yazıyı büyük bir ustalıkla yazan hattat Halim Özyazıcı’nın (1898-1964) bügüne kadar, tamamlanmış bir sülüs-nesih hilye yazmadığı bilnmekte idi. Ancak, ölümünden yıllar sonra, 2000 yılı sonlarında ortaya çıkan terekesindeki hilye artık onun bilinen yegâne hilyesi olma özelliğini taşımaktadır.

Yazının Devamı »