Kalem Güzeli

III.Ahmed’in Sadrazamı Damat İbrahim Paşa, Yirmisekiz Mehmed Çelebi’yi Fransa Kralı XV.Louis’ye elçi olarak gönderdiği zaman babasıyla Paris’e giden Said Çelebi oradayken matbaanın önemi hakkında bir fikir edinerek dönmüştür.

İlk defa açıkça değişimden bahseden ve bu konuda geniş bir layiha hazırlayan İbrahim Müteferrika olmuş ve Osmanlı Devleti’nin ilgisini Batı dünyasına çekmiştir.Müteferrika bu konuyla ilgili olarak yazmış olduğu ve kendi matbaasında bastığı Usulü’l-Hikem fi Nizamü’l-Ümem adlı eserinde,Osmanlı idari zümresinde ve toplum katında yeniden yapılanmayı öngörmektedir.Osmanlı ordusunun düşman karşısındaki mağlubiyetlerinin,Avrupalıların harp tekniklerindeki ilerlemeleri ve akla dayalı idarelerinden kaynaklandığını belirtirken,Batı’nın savaşlardaki üstünlüğünün sebeplerini göstermekte ve Avrupa medeniyetini Osmanlı yönetimine anlatmaktadır.
İbrahim Müteferrika’nın bastığı ilmi eserler arasında en önemlisi Katip Çelebi’nin Cihannüma’sıdır.

İlk Türk matbaasının bastığı kitaplar ile özellikle tıp ve bilimsel yayınlar Batıda alaka uyandırmıştır.Şanizade’nin 1820’de basılan Teşrih’inin renkli bir nüshasının Paris’e Kraliyet kitaplığına gönderilmesi dolayısıyla bu eseri inceleyen T.Bianchi küçük bir monografi içinde hem bu eser üzerinde açıklamalar yapmış,hem de Müteferrika’nın matbaasında o tarihe kadar basılan kitapların bir listesini vermiştir.

Müteferrika 1745’de vefat ettikten sonra matbaası bir süre kapanmış ancak kısa bir süre sonra yeniden açılmıştır.

Etiketler: ilk matbaa, matbaa, osmanlı

Geri izleme | Yorumlar için RSS