'Çeşitli Konular' kategorisi için arşiv
Türk-İslam Sanatları
İslam kitap sanatlarının klasik çağını Osmanlılarda yaşayan bir kolu.
Bir mecmua veya kitabın yapraklarını dağılmadan ve sırası bozulmadan bir arada tutabilmek için yapılan koruyucu kapağa cilt (cild) denilmekte ve Arapça “deri” anlamına gelen bu 15 mm. genellikle ciltlerin bu işe en uygun malzeme olan deriden yapılmaları sebebiyle verildiği bilinmektedir.
13. yüzyılda Anadolu’da yaşamış ve İskenderiye Mühendisleri ile Benu Mûsâ’nın açtığı yoldan giderek çeşitli otomatlar yapmış olan Cezerî, Cizreli veya Cezireli olmalıdır. 25 yıl Diyarbakır’da hüküm süren Artuklu Emirliği’nin hizmetinde çalışmış ve bunlardan birisi olan Nasirüddin’in (1200-1222) isteği üzerine el-Câmi’ Beyne’l-‘İlim ve’l-‘Ameli’n-Nâfi’ fî San’ati’l-Hiyel (Makina Yapımında Yararlı Bilgiler ve Uygulamalar) adlı bir yapıt kaleme almıştır. Cezerî, altı bölümden oluşan bu yapıtının birinci bölümünde Güneş saatlarını, ikinci bölümünde içki toplantılarında kullanılan kapları, üçüncü bölümünde ibrikleri, kan alma teknelerini ve abdest alma leğenlerini, dördüncü bölümde su fıskiyelerini ve flütlerini, beşinci bölümde derin olmayan göllerden ve ırmaklardan su çıkarma makinalarını ve nihayet altıncı bölümde ise çeşitli eğlence otomatlarını, çizimlerini de vermek suretiyle tanıtmaktadır.
Kırk yılı aşkın süre Osmanlı ülkesini ve diğer ülkeleri dolaşarak yazmış olduğu eseri ile adeta bütünleşmiş olan Evliya Çelebi (1611-1684?) 17. yüzyılın önde gelen gezginlerdendir. Seyahatnâm adlı eserinde verdiği bilgilere göre, İstanbul’da doğmuş, Şeyhülislam Hâmid Efendi Medresesi’e gitmiş ve daha sonra öğrenim hayatına Enderun’da devam etmiştir. IV. Murad’a takdim edilmiş, saraya geçerek burada bilgi ve görgüsünü arttırmıştır.