'Selçuklular' kategorisi için arşiv
Türk-İslam Sanatları
Sultan Han Kervansarayı Giriş Kapısı, Aksaray
Kervansaray, kelime kökeni Farsça Kârban (Kervan) kelimesi ile Saray kelimelerinin birleşmesinden türetilmiştir. Kervansaray, şehirlerarasında inşa edilen, kervan ve yolcuların konaklamaları ve temel ihtiyaçlarını gidermeleri için kullanılan hayır amaçlı yapılardır.
Türklerden kalan ilk kervansaraylar Gazneliler ve Karahanlılar dönemine aittir. Büyük Selçuklular döneminde, ilk kervansaray (Anuşirvan Kervansarayı) Tuğrul Bey zamanında taş ve tuğladan inşa edilmiştir. Anadolu’daki ilk kervansaray ise II. Kılıçaslan (1155-1192) tarafından yaptırılmıştır.
Giriş
Anadolu, coğrafi ve jeopolitik konumunun doğal bir sonucu olarak, tarihin ilk döneminden itibaren önemli ticaret yollarının geçtiği bir merkez durumunda olmuştur. Tarih boyunca önemli kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapan Anadolu, doğal olarak tarihin en eski ticari yollarına da sahip olmuştur. Nitekim Anadolu’da, yüzyıllardır hâkimiyet mücadelesi yapılmasının temel nedenlerinden birisi de Anadolu’nun sahip olduğu bu coğrafi ve jeopolitik konumdur.
Anadolu Selçukluları’na ait en erken cilt örneği XII. yüzyılın sonlarına aittir. Bir Anadolu Selçuklu cilt kapağında, gerek kendinden önceki ve sonraki Türk ciltleriyle, gerekse diğer İslam ciltleriyle, bölümleri açısından farklılık görülmez. Fark cildin yapısından değil süsleme anlayışından ve bunun uygulanmasından gelmektedir. Selçuklu ciltleriyle Selçuklu üslubunu sürdüren ciltler incelendiğinde süslemelerin zamanın ahşap, çini, taş, maden ve minyatür sanatlarındaki motiflerle büyük bir paralellik gösterdiği görülür. Her İslam cildi gibi Anadolu Selçuklu cildi de ön ve arka kapaklar, mikleb, sırt, sertab ve iç kapaktan oluşur.